αμφίοξος

Θαλάσσιο ζώο του φύλου των χορδωτών που ζει σε μικρό βάθος, στους αμμώδεις ή βραχώδεις πυθμένες κοντά στις ακτές της Μεσογείου και στις ευρωπαϊκές ακτές του Ατλαντικού. Ο α. μοιάζει με μικρό αδράχτι μήκους 5 εκ. και το κεφάλι του δεν ξεχωρίζει από το υπόλοιπο σώμα του, το οποίο είναι εφοδιασμένο στο πίσω τμήμα του με μια μεμβράνη ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στο σημείο της ουράς. Ανήκει στην υποσυνομοταξία των κεφαλοχορδωτών, η οποία μαζί με τις υποσυνομοταξίες των χιτονόζωων και των σπονδυλωτών αποτελούν το φύλο των χορδωτών. Η διαμόρφωση του οργανισμού στον α. προαναγγέλλει την εμφάνιση των σπονδυλωτώνκαι σε αυτό ακριβώς έγκειται η μεγάλη σημασία του. Ο α. δεν έχει σκελετό· τη σπονδυλική στήλη αντικαθιστά ένα κυλινδρικό στέλεχος κυττάρων που αποκαλείται νωτιαία χορδή, η οποία φτάνει από τη μία άκρη του σώματος έως την άλλη και βρίσκεται μεταξύ του νωτιαίου νευρικού άξονα και του κοιλιακού πεπτικού σωλήνα. Το κεντρικό νευρικό σύστημα αρχίζει από το κεφάλι με μια κύστη σε σχήμα φύσιγγας, είδος υποτυπώδους εγκεφάλου. Στον α. τα φύλλα είναι χωρισμένα, επειδή όμως δεν έχει δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου, τα αρσενικά δεν ξεχωρίζουν από τα θηλυκά μόνο από την εξωτερική τους εμφάνιση. Ο αμφίοξος είναι ζώο της υποσυνομοταξίας των κεφαλοχορδωτών. Αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ ασπόνδυλων και σπονδυλωτών, γι’ αυτό και κατέχει σημαντική θέση στη ζωολογία (φωτ. Six).